Dớn trắng (Sphagnum Moss) chắc hẳn là vật dụng không thể thiếu với đối với những người mê làm vườn. Có nhiều loại dớn trắng trên thị trường hiện nay như dớn trắng New Zealand, Canada, Trung Quốc, thậm chí Việt Nam cũng đã có. Nhưng bạn đã nghe về dớn trắng Chile? Ban Công Xanh nghĩ rằng câu trả lời sẽ là có. Bởi bên cạnh dớn New Zealand, dớn trắng Chile cũng được xem là một trong những loại dớn tốt nhất và phổ biến nhất hiện nay.
Lịch sử hình thành dớn trắng Chile
Vào những năm thế kỷ 19, việc khai phá rừng ở Vùng Los Lagos, phía nam Chile, đã tạo ra các khu vực đất ngập nước thứ sinh. Môi trường ẩm ướt tạo điều kiện cho lớp vật chất hữu cơ tích tụ tự nhiên trên bề mặt. Từ đó hình thành đất than bùn. Điều đó cũng tạo điều kiện cho dớn trắng phát triển và lan rộng. Hiện nay, người ta có thể dễ dàng tìm thấy dớn ở các đầm lầy miền nam Chile này, kéo dài từ dãy núi Nahuelbuta đến Cabo de Hornos. Việc sử dụng dớn trắng ở Chile không nhiều, mặc dù không có số liệu chính xác về sản lượng thu hoạch và sử dụng.
Sphagnum moss ở Chile đã được thương mại hóa từ những năm 1998, chủ yếu là xuất khẩu sang các thị trường quốc tế như Đài Loan, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, Trung Quốc, Việt Nam và Pháp. Dớn Chile chủ yếu được sử dụng làm chất nền cho các nghề làm vườn và hoa lan. Trung bình, Chile xuất khẩu trung bình 2675 tấn Sphagnum hàng năm (theo ODEPA, 2012).
Hoạt động bảo tồn nguồn tài nguyên dớn trắng Chile
Mặc dù được cho là nguồn tài nguyên bền vững và có thể tái sinh. Các vùng đầm lầy cho phép khai thác dớn trở lại ở cường độ cao trong khoảng 2-5 năm. Nhưng do nhu cầu khai thác quá lớn đang dẫn đến nguy cơ cạn kiệt nguồn tài nguyên dớn Chile. Nhiều nông dân hiện thuê đất than bùn để thu hoạch rêu than bùn (peat moss) và dớn (sphagnum moss). Điều đó gây ra tác động sinh thái lớn. Hoạt động “khai thác” này để lại những hố nước lớn bị bao phủ bởi một lớp rêu chết với rất ít hoặc không có khả năng tái sinh. Hiện nay, quốc gia này đang bảo vệ nguồn tài nguyên dớn bằng các đạo luật, và các nghiên cứu phát triển quần thể dớn. Hoạt động đó đảm bảo việc thu hoạch dớn là hợp lý để quần thể có thể tái sinh sản.
So sánh tương quan dớn trắng Chile, dớn New Zealand và dớn Trung Quốc.
Giống, điều kiện khí hậu phát triển tạo ra sự khác biệt giữa các loại dớn. Dớn New Zealand được đánh giá là loại có chất lượng cao nhất. Tuy nhiên, giá thành cũng rất cao, và trở thành một chi phí khổng lồ với những vườn trồng số lượng lớn. Dớn Trung Quốc thì được ưa chuộng vì giá thành rẻ, nhưng nó là một vật liệu ổn định thấp. Dớn Trung Quốc thường có thời gian phân hủy ngắn, dẫn đến chu kỳ thay giá thể nhanh hơn. Dớn Chile dường như là loại có chất lượng ổn định nhưng giá thành lại không cao, phù hợp với đa số mọi nhu cầu.
Bảng so sánh tương quan:
Đặc điểm/Loại | Dớn New Zealand | Dớn CHILE | Dớn Trung Quốc |
Cành nhánh | sợi lá chắc, cánh nhánh to và dài, | Mật độ lá dày, nhưng cánh nhánh ngắn hơn | Là mỏng và yếu, cành nhánh ngắn |
Cấu trúc | Bền chắc | Tương đối bền chắc | Yếu |
Tính chất hóa học |
Độ pH tự nhiên 4.8 với chỉ số EC 0.1mS/cm. |
Độ pH tự nhiên 4.8 nhưng không ổn định, chỉ số EC dao động từ 0.1-0.5mS/cm. | Độ pH và EC cao |
Khả năng trữ muối từ chất dinh dưỡng | Tích lũy trung bình | Tích lũy trung bình | Tích lũy nhiều |
Khả năng lưu thông khí | Cấu trúc nhánh dày và chắc giúp dớn New Zealand không bị nén quá chặt sau một thời gian sử dụng | Không cao do cấu trúc lá dày đặc bám lấy rễ | Giá thể dễ bị nén chặt dẫn đến khả năng lưu thông khí kém khí |
Tính “sạch” | Giá thể vô trùng, bảo vệ cây trồng khỏi mầm bệnh | Nói chung là một chất nền vô trùng nhưng có thể chứa Sporotrichosis (nấm gây bệnh cho người) | Chất nền thường không vô trùng, nên xử lý lại trước khi sử dụng |
Độ bền | 4 đến 5 năm | 2 đến 3 năm | 9 đến 12 tháng |
Giá thành | Cao | Trung Bình | Thấp |
Chọn loại để sử dụng:
Tùy thuộc vào nhu cầu mà bạn sẽ chọn được loại dớn để sử dụng. Dớn có chất lượng thấp hơn thường được sử dụng để gói gốc ghép hoa, đóng gói cây, hoa quả khi vận chuyển xa. Hoặc những mục đích cần sử dụng trong thời gian ngắn như ươm chồi, “hồi sức” cho cây. Dớn có chất lượng cao và trung bình thường được sử dụng làm giá thể cho lan hoặc cây cảnh hoặc trong các kỹ thuật chăm sóc bể cá cảnh, tiểu cảnh.