Kiểm tra đất trồng - các phương pháp xác định cấu trúc, đặc tính của đất

Kiểm tra đất trồng – các phương pháp xác định cấu trúc, đặc tính của đất

31/03/2021
Posted by Gia Nhi

Khi nói về đất, hiểu rõ về đất và tính chất của chúng sẽ giúp bạn trồng trọt hiệu quả hơn. Và quan trọng nhất đối một người trồng trọt là nhận biết loại đất của bạn và sức khỏe của nó. Một số loại đất màu mỡ tự nhiên và cần ít thay đổi, nhưng những loại đất khác phải cải tạo nhiều. Việc kiểm tra đất trồng sẽ giúp bạn xác định các thành phần cấu tạo nên đất, từ đó xác định những loại phân bón và các chất bổ sung bạn cần bổ sung trước khi bắt đầu.

Đất trồng có cấu trúc khác nhau, đặc tính cũng sẽ khác nhau

Cũng giống như thực vật và con người, đất có những đặc điểm khác nhau để tạo thành tính chất của chúng. Việc xác định được loại đất sẽ giúp bạn nhận biết điểm mạnh và điểm yếu của đất. Chẳng hạn như đất màu mỡ nhưng thoát nước kém, hoặc thoát nước nhanh đến mức trôi hết nước và chất dinh dưỡng. Mặc dù được cầu thành từ nhiều yếu tố, nhưng đất về cơ bản có ba thành phần. Và bạn chỉ cần xác định được tỉ trọng của các thành phần này để đánh giá đất trồng

Cần lưu ý phân biệt các thuật ngữ soil và potting soil hay potting mix.

Soil là đất, đây là loại mà bạn có thể thu thập từ ruộng vườn, trộn thêm các thành phần hữu cơ hoặc cát. Còn Potting mix, hay được gọi là giá thể lại không hề chứa đất. Chúng thường được trộn từ các thành phần giả lập các đặc tính của đất. Chẳng hạn như xơ dừa, peat-moss, phân hữu cơ và đá perlite, pumice,..Trong bài viết này, tác giả đề cập đến cách để nhận biết các thành phần của đất.

Xem thêm: Khác biệt giữa đất tự nhiên và hỗn hợp giá thể trồng cây

Và sau đây, là Ba loại hạt – hay thành phần chính cấu tạo nên đất của bạn:

Clay (Sét):

Đất sét rất cần thiết cho đất của bạn. Đất sét tự nhiên có hàm lượng chất dinh dưỡng cao và giữ ẩm tốt, giúp cây của bạn luôn đủ nước. Tuy nhiên, đất sét cũng có những nhược điểm. Đất sét ẩm thường dính, làm dơ giày bạn khi ra chăm vườn. Các hạt của đất sét rất nhỏ dẫn đến khoảng cách của các hạt cũng rất nhỏ và chậm ấm lên vào mùa xuân. Điều này làm đất sét thoát nước rất kém, và dễ bị nứt toát khi nhiệt độ cao.

Sandy (Cát):

Cát đối lập với đất sét theo nhiều cách. Do kích thước hạt lớn, cát có nhiều khoảng trống nên thoát nước nhanh và nóng lên nhanh. Những đặc điểm này làm cho nó sẵn sàng để trồng vào mùa xuân sớm hơn so với đất sét. Tuy nhiên, đây cũng là loại đất đầu tiên bị khô vào mùa hè và không giữ được chất dinh dưỡng tốt như đất sét.

Silt (hay còn gọi là bùn, phù sa):

Silt giống như chiếc giường bên phải trong Goldilocks and the Three Bears. Nó có các hạt kích thước trung bình, vì vậy nó giữ được một ít nước, nhưng không quá nhiều. Nó chứa một số chất dinh dưỡng, nhưng không nhiều như đất sét. Nó ấm lên nhanh chóng vào mùa xuân, nhưng không nhanh như cát. Đất có thành phần Silt chiếm ưu thế được xem là tốt cho người làm vườn.

Hầu hết các loại đất là sự kết hợp của ba loại hạt này, nhưng loại hạt chiếm ưu thế quyết định nhiều đặc tính của đất của bạn.

Đất lý tưởng là hỗn hợp chứa 40% cát, 40% phù sa và 20% đất sét. Bạn sẽ nghe thấy hỗn hợp này được gọi là đất mùn (loamy soil). Tỉ lệ này tạo cho đất có khả năng thoát nước tốt và cho phép không khí xâm nhập vào, đồng thời nó cũng giữ ẩm tốt và màu mỡ.

Các phương pháp kiểm tra đất trồng của bạn

Bạn có thể thử một vài bài kiểm tra (từ đơn giản đến phức tạp hơn) để có được ước lượng chung về loại đất của bạn. Chọn một hoặc hai bài kiểm tra để giúp bạn hình dung về loại đất của mình.

Kiểm tra đất trồng bằng cách vò (The Squeeze test)

Để thực hiện bài kiểm tra này, hãy chắc chắn rằng đất của bạn ẩm, nhưng không ướt. Lấy một nắm đất nhỏ trong tay bạn. Xoa một ít đất giữa các ngón tay của bạn. Nếu cảm thấy có sạn, đó chủ yếu là cát. Nếu thấy bóng và nhão thì đó chủ yếu là đất sét.

Kiểm tra đất trồng bằng cách vo (The ribbon test)

Lấy một nắm đất ẩm, sau lăn đất giữa hai bàn tay của bạn để tạo thành hình dạng dài như dải băng

Nếu bạn có thể tạo thành một dải ruy băng và giữ nó theo chiều dọc mà không bị đứt thì thành phần đất của bạn hầu hết là sét. Nếu bạn có thể làm một dải ruy băng, nhưng nó bị đứt ra khi bạn cố gắng giữ nó lên, bạn có thể có khoảng 25 đến 50 phần trăm đất sét trong đất của mình. Nếu bạn hoàn toàn không thể làm một dải ruy băng, rất có thể hơn một nửa thành phần đất của bạn là cát.

Kiểm tra đất trồng bằng cách lắng đọng (The Jar test)

Phương pháp kiểm tra này cho bạn kết quả chính xác hơn một chút so với các thử nghiệm trên. Để thực hiện, hãy lấy đất từ một số nơi trong vườn và trộn các mẫu lại với nhau. Ngoài ra, bạn còn cần một chiếc cốc thủy tinh để quan sát được dễ dàng hơn. Múc một cốc đất của bạn và làm theo các bước sau:

Để đất khô trên bề mặt phẳng cho đến khi nó trở nên vụn.
Loại bỏ rễ, đá hoặc mảnh vụn.
Đặt một lớp dày 1/3 vào đáy của một lọ thủy tinh trong suốt cỡ.
Đổ nước đầy 2/3 lọ và thêm một chút muối (hoặc 1 thìa cà phê chất tẩy rửa bát dạng lỏng) để giúp các hạt đất phân tách. Lắc mạnh.
Để dung dịch lắng thành các lớp khác nhau.
Cát sẽ lắng nhanh chóng (trong vòng vài phút) để tạo thành lớp đáy. Vài giờ sau, phù sa sẽ lắng xuống. Bạn sẽ có thể thấy sự khác biệt trực quan giữa các hạt cát lớn và các hạt phù sa nhỏ hơn. Đất sét có thể mất khoảng 12-48h để lắng xuống hoàn toàn
Sử dụng một cây thước, đo tổng lượng đất, sau đó đo từng lớp để tính toán tỉ lệ

Để xác định tỷ lệ phần trăm của từng loại đất, bạn cần làm một phép toán nhỏ. Ví dụ, nếu tổng lượng đất sâu 10cm và bạn có một lớp cát dày 5cm, thì đất của bạn là 50% cát. Nếu lớp tiếp theo (phù sa) sâu 2.5cm inch, bạn có 25% phù sa. 25% còn lại là đất sét.

Xác định loại đất của bạn

Để tính toán loại kết cấu đất trong khu vườn của bạn, hãy sử dụng đồ hình này của USDA (hình ảnh bên dưới). Đồ hình này được sử dụng bằng cách xác định các đường thẳng tương ứng với tỉ lệ đất mà bạn vừa có được, điểm giao nhau giữa các đường chính là loại đất của bạn.

Ngoài ra, để xác định sức khỏe đất của bạn, không thể thiếu kiểm tra độ pH. Hãy tham khảo các bài viết trước để kiểm tra độ pH của đất tại nhà.