Nhắc đến vật liệu trồng lan, hầu hết mọi người thường nghĩ đến các nguyên liệu nhập khẩu mắc tiền như vỏ thông New Zealand, Dớn Chile,.. Tuy nhiên, vẫn có những giá thể bình dân nhưng hiệu quả lại rất bất ngờ. Có thể kể đến như than củi, dớn cọng, vỏ lạc hun,.. Bài viết hôm nay, chúng ta sẽ thảo luận sâu hơn về vỏ lạc hun trồng lan, bao gồm các đặc tính, cách xử lý và sử dụng cụ thể!
Vỏ lạc hun là gì?
Vỏ đậu phộng có thành phần chủ yếu là xenlulo và hemixenlulo, là một vật liệu có nhiều giá trị sử dụng. Tuy nhiên, trong các ngành công nghiệp sản xuất như dầu đậu phộng, bơ, bánh kẹo, vỏ đậu phộng thường được tách bỏ. Vỏ đậu phộng trước đây thường được xem là rác thải và không được tái sử dụng.
Khi xu hướng nông nghiệp hữu cơ phát triển, người ta dần tìm đến những nguồn nguyên liệu xuất phát từ tự nhiên. Từ đó, “phế phẩm” vỏ đậu phộng dần được nghiên cứu và đưa vào sử dụng nhiều hơn. Một trong số những ứng dụng đó như bạn đã biết đó là hun vỏ đậu phộng ở nguồn nhiệt cao. Phương pháp này biến vỏ đậu phộng thô thành một loại vật liệu tơi xốp hơn và “sạch”. Vỏ đậu phộng hun (hay vỏ lạc hun) được sử dụng nhiều trong việc cải tạo đất trồng trong nông nghiệp, làm giá thể cho phong lan.
Vỏ lạc hun vì sao là giá thể trồng lan tốt?
Thoáng, lưu thông khí tốt cho rễ
Cũng giống như trấu hun, vỏ lạc sau khi hun cho ra một kết cấu tơi xốp, không vón cục khi thấm nước. Nhưng vỏ lạc hun thường ít vụng hơn vỏ trấu hun, vì thế tạo ra các khe hở cho không khí len lỏi vào tốt hơn.
Giữ ẩm tốt
Vỏ lạc hun có khả năng giữ ẩm tốt hơn khi so với vỏ thông, tuy nhiên lại không quá “ôm” ẩm như dớn trắng. Khi giá thể bằng vỏ thông, dớn bảng thường ít giữ nước và chất dinh dưỡng, bạn cần phải theo dõi và cung cấp độ ẩm thường xuyên. Giá thể vỏ lạc hun tạo điều kiện cho bạn chăm sóc vườn lan theo một cách nhàn rỗi hơn và không sợ giá thể quá ẩm gây úng cây.
Không mang mầm bệnh
Vỏ đậu phộng hun được xem là một giá thể sạch. Lan vốn là một loại cây nhạy cảm với sự gây hại của các mầm bệnh hại rễ. Trong khi thực tế, các mầm bệnh đó thường đến từ giá thể kém chất lượng. Được xử lý dưới nhiệt độ cao, các bào tử nấm mốc, vi khuẩn không còn khả năng sống sót để gây hại cây.
Tính trơ
Vỏ lạc hun có tính trơ, điều đó giúp rễ lan không bám quá chặt vào giá thể. Việc thay giá thể sau này dường như sẽ trở nên đơn giản hơn rất nhiều.
Từ các yếu tố, có thể thấy vỏ đậu phộng rất thích hợp để làm giá thể trồng lan. Nó đáp ứng được các yếu tố: “Sạch, Thoáng, Thoát nước” tốt để cây phát triển khỏe mạnh tránh khỏi các nguy cơ úng rễ, thối rễ.
Tuy nhiên, vỏ đậu phộng hun cũng có những nhược điểm
Thời gian phân hủy nhanh
Đúng vậy, vỏ đậu tươi thì phân hủy lâu do có cấu trúc xenlulo bền vững. Nhưng cấu trúc đã bị phá hủy khi xử lý dưới nhiệt độ cao. Điều đó làm vỏ lạc hun có thời gian phân hủy nhanh. Thời gian phân hủy của vỏ lạc hun vào khoảng 6 tháng – 2 năm
Trong trồng trọt làm vườn, phân hủy nhanh và cung cấp dưỡng chất cho đất là một ưu điểm. Nhưng câu chuyện ấy khác khi trồng lan. Một giá thể phân hủy nhanh thường trở nên vón cục, dẫn đến sự lưu thông khí kém. Việc thay giá thể thường xuyên ít nhiều gây ra các tác động cho rễ lan. Nhưng không vì thế mà phủ nhận hoàn toàn những ưu điểm như đã nêu trên của vỏ lạc hun. Có nhiều biện pháp để khắc phục điều này:
Trộn vỏ lạc hun với các vật liệu vô cơ khác để tăng độ bền của giá thể. Xốp (Styro Foam) là một loại vật liệu phổ biến. Xé nhỏ xốp và trộn vào với vỏ lạc, và giữ lại một số mảng lớn lót dưới đáy chậu. Xốp hầu như không bị phân hủy, và còn góp phần tạo ra các khe hở để lưu thông khí. Phương pháp này có thể tăng độ bền của giá thể lên đến 2 năm.
Giá thể vỏ lạc cũng thường giữ muối.
Việc giữ muối trong thời gian dài thường không tốt cho lan. Để tránh điều đó, định kỳ xả nước thật nhiều vào giá thể. Sau đó, treo cây nơi thoáng để nước chảy hết ra ngoài. Bằng cách này, bạn có thể giảm bớt phần nào hàm lượng muối tích tụ trong đất. Hoặc bạn có thể tham khảo một số loại phân bón vi lượng giúp cân bằng hàm lượng muối trong giá thể.
Có thể sử dụng giá thể vỏ đậu phộng hun trồng các loại lan nào?
Thích hợp cho các loại lan đa thân, dòng lan thân thòng, rễ chùm hay lan hài, địa lan. Vỏ lạc hun cũng rất hợp với Lan Kiếm, đặc biệt là lan Kiếm Hoàng Vũ
Chăm sóc cây lan trồng trong giá thể vỏ lạc hun
Với giá thể vỏ lạc hun, có thể tưới phun sương ngày 2 lần. Thời lượng tưới cũng là mức tham khảo, cụ thể thế nào còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết nơi trồng lan. Vì thế, cần quan sát cây trong thời gian đầu để có chu kỳ tưới phù hợp.
Bón phân định kỳ 6 tháng/1 lần vào các thời điểm trước mùa ra hoa hoặc sau khi hết mùa ra hoa.
Xem thêm: