Lan thực ra là một loài không quá khó để chinh phục. Tuy nhiên, vẻ đẹp quyến rũ của loài hoa này chỉ xuất hiện khi được đáp ứng những nhu cầu đặc biệt – điều mà những người “chơi lan” thường thấy khó nhừ. Một trong những điều chính yếu nhất mà một người chơi lan cần quan tâm đó chính là “chất trồng” – giá thể. Vậy chúng ta nên trồng lan bằng giá thể gì, đâu là lựa chọn tốt nhất? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau
Hoa lan trồng dưới đất có được không
Những người mới đam mê hoa lan thường ngạc nhiên khi biết rằng hoa lan là một trong số ít loài cây không cần đất để sống!
Trên thực tế, theo Hiệp hội Hoa Lan Hoa Kỳ, trồng một cây phong lan trong đất là cách nhanh nhất để gây hại hoặc thậm chí giết chết cây.
Nếu bạn may mắn được nhìn thấy những cây lan rừng, bạn sẽ nhận thấy chúng vui vẻ bám vào các thân cây và cành cây. Và chúng thực không cần đất để sống. Những loài lan này về mặt kỹ thuật được gọi là “thực vật biểu sinh” (cây không khí). Bạn cũng có thể thấy hoa lan bám vào đá – những loài này được gọi là “lithophytes” (lan đá).
Các loài lan khác chọn sinh sống trong các môi trường nơi có độ xốp cao. Những loài lan này là “cây trên cạn” (cây trên đất). Hầu hết các loại lan bán trên thị trường đều thuộc loại trên cạn. Những gì những cây lan này cần thay vì đất truyền thống là hỗn hợp hoặc thể phù hợp, có thể giả lập môi trường sống tự nhiên của chúng. Hỗn hợp trồng lan trong chậu phù hợp cho phép không khí lưu thông nhiều và thoát ẩm tốt.
Vậy nên trồng lan bằng giá thể gì?
Phong Lan là một loài vô cùng đa dạng. Trên thế giới, hiện đã có hơn 20000 loài được biết đến. Và hằng năm, người ta vẫn tiếp tục công bố các loài mới
Đây là lý giải cho việc vì sao có rất nhiều loại giá thể trồng lan khác nhau. Bởi các loại lan khác nhau sẽ phù hợp và phát triển tốt hơn trong những loại giá thể khác nhau. Sau đây chúng ta cùng tìm hiểu về các loại giá thể ấy
Vỏ cây (Bark chips)
Vỏ cây là một giá thể tối ưu để sử dụng cho lan trồng trong chậu. Nó xốp hơn đất và cũng lớn hơn để cho phép luồng không khí và thoát ẩm tốt hơn – hai điều cơ bản nhất mà rễ lan cần. Tuy nhiên, vỏ cây cũng có xu hướng phân hủy nhanh hơn so với đất và các loại giá thể khác. Đây có thể là một vấn đề khi sự phân hủy thu hút các vi sinh vật có thể gây hại cho rễ lan và dẫn đến thối rễ.
Vỏ cây thường được bán theo các loại từ mịn đến thô và nhỏ đến lớn. Theo nguyên tắc chung, hỗn hợp vỏ cây nhỏ hơn, mịn hơn sẽ tốt hơn cho cây con và các loài lan ưa ẩm. Hỗn hợp vỏ cây thô và lớn chỉ tốt nhất cho những cây đã lớn có thể chịu được khô nhiều hơn giữa các lần tưới. Các loại phổ biến nhất của hỗn hợp vỏ cây lan bao gồm linh sam, cây dương xỉ, cây thông và cây gỗ đỏ (red wood). So sánh các loại vỏ cây:
- Gỗ đỏ là một loại gỗ cứng tuyệt vời để trồng lan, nhưng vỏ loại cây này được đánh giá là đắt đỏ và khó tìm
- Vỏ thông phổ biến hơn nhưng là một loại gỗ mềm và do đó thường giữ ẩm khá nhiều xung quanh rễ lan, dễ gây thối rễ.
- Gỗ linh sam là một sự lựa chọn chắc chắn về tổng thể. Nhắm đến loại vỏ có kích thước trung bình, trung bình đối với cây phong lan trên cạn từ nhỏ đến trung bình.
Xem thêm: vỏ thông và ứng dụng
Dớn cọng – sợi cây dương xỉ (Tree fern fiber)
Sợi cây dương xỉ cũng là một lựa chọn tuyệt vời với các đặc tính tương tự như vỏ cây thông thường khi được sử dụng làm hỗn hợp trồng lan. Nó có khả năng giữ ẩm tương đương với linh sam và thời gian phân hủy tương tự. Điều này có nghĩa là cần phải để ý đến bệnh thối rễ
Xem thêm về: Dớn cọng và ứng dụng
Dớn trắng , hoặc rêu than bùn (Sphagnum peat moss)
Rêu than bùn Sphagnum không được coi là thích hợp để trồng lan trong chậu lâu dài. Nhưng nếu bạn có một số người nằm xung quanh, nó có thể hữu ích trong trường hợp khẩn cấp ngắn hạn. Lý do hoa lan thường không phát triển được khi trồng trong chậu rêu than bùn sphagnum là vì loại rêu này mịn hơn và sẽ kết thành cục trong điều kiện độ ẩm cao. Chất lượng kết tụ này sau đó có thể ngăn cản sự lưu thông không khí mà rễ lan cần.
Xem thêm về: Dớn trắng trồng lan
Sợi xơ dừa (coconut coir fiber)
Xơ dừa hoặc xơ dừa là một lựa chọn thay thế phù hợp nếu bạn không tìm thấy rêu than bùn của Đức. Xơ dừa có các loại như vỏ cây. Các sợi hạt mịn có thể gần giống như lông dày hoặc rễ mảnh, trong khi các vụn dừa thô hơn trông giống vỏ cây hơn.
Loại sau là sự lựa chọn tốt hơn cho hỗn hợp trồng cây trong chậu cho lan. Nó giữ ẩm tốt mà không cản trở việc thoát nước hoặc làm bó rễ mỏng manh của phong lan. Nó cũng phân hủy chậm nên bạn có thể mất nhiều thời gian hơn giữa các lần thay chậu
Các loại phong lan khác nhau có cần giá thể trồng khác nhau không?
Các loại lan khác nhau có thể ưa thích các giá thể khác nhau. Đây là hai ví dụ.
Giá thể cho Lan hồ điệp
Ví dụ, loài lan Hồ điệp phổ biến (hay còn gọi là “lan bướm đêm”) được gọi là lan đơn thân. Nó có một thân chính duy nhất mà từ đó các lá và hoa xung quanh mọc lên. Rễ cây ưa ẩm nhưng ghét quá ẩm.
Giá thể tốt nhất cho lan bướm đêm sẽ là sự kết hợp của rêu, vỏ cây, và các chất tổng hợp để giữ ẩm mà không gây ẩm ướt và tránh làm rễ bị nghẹt.
Giá thể cho Địa lan
Địa lan là một loài lan trên cạn rất phổ biến, có thể chịu được giá thể trồng lan hơi nặng nhưng không chịu được nước đọng. Sự kết hợp của vỏ cây, sợi tổng hợp và xơ dừa là tối ưu cho loại lan này.
Vậy mua giá thể trồng lan ở đâu?
Hiện nay, có khá nhiều sản phẩm giá thể trồng lan trộn sẵn trên thị trường. Một trong số đó có thể kể đến giá thể trồng lan từ thương hiệu Tropical Premium, kế đến là từ thương hiệu Eco One. Cả hai thương hiệu này đều có bán tại Ban Công Xanh, bên cạnh đó, bạn cũng có thể tìm mua các chất trồng chuyên biệt như vỏ thông, dớn,.. tại đây:
Cách tự làm hỗn hợp trồng lan tại nhà
- Nếu bạn không thể tìm thấy hỗn hợp chính xác trong một sản phẩm thương mại làm sẵn, bạn có thể tự làm hỗn hợp trồng lan tại nhà khá dễ dàng.
- Hãy nhắm đến bốn yếu tố cần thiết khi bạn xây dựng hỗn hợp trồng lan tự làm của riêng mình: thoát nước tốt, duy trì độ ẩm, thông khí / lưu thông không khí tuyệt vời cho rễ và làm chậm quá trình phân hủy (thối rữa).
- Cũng nên xem xét kích thước, độ tuổi và kiểu trồng cho lan mà bạn đang trồng trong chậu. Cây con và cây nhỏ hơn, non hơn sẽ làm tốt với vật liệu mịn hơn. Các cây già hơn, lớn hơn có xu hướng thích hỗn hợp thô hơn.
- Để đạt được sự pha trộn chính xác các đặc điểm này, bạn có thể sẽ muốn kết hợp nhiều phương tiện với nhau, chẳng hạn như vỏ cây một phần, một phần tổng hợp và một phần rêu.
Trên đây là những kiến thức giúp bạn trả lời cho câu hỏi nên trồng lan bằng giá thể gì. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy nhấn nút chia sẻ để thông tin này được lan rộng đến mọi người nhé!