Những ứng dụng tuyệt vời của dớn trắng trồng lan

Dớn trắng (hay Sphagnum Moss) phát triển tự nhiên ở các quốc gia như New Zealand, Chile. Dớn trắng được ứng dụng rộng rãi trong trồng lan. Nhu cầu sử dụng đến nỗi ở các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Canada có cả những nông trại nuôi cấy dớn trắng để cung cấp cho các nhà vườn trên khắp thế giới. Thực vậy, lấy ví dụ ở Đài Loan – quốc gia xuất khẩu Lan Hồ Điệp lớn nhất, hầu như tất cả các lan Hồ điệp đều được trồng trong dớn trắng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin về kỹ thuật sử dụng dớn trắng trồng lan. Bạn sẽ biết đặc tính, các tình huống sử dụng, cách sử dụng cũng như những lưu ý khi áp dụng vào thực tiễn.

Dớn trắng trồng lan được ứng dụng những đặc tính vượt trội

Ở điều kiện thông thường, mật độ không khí trong giá thể dớn dao động từ 15-26%, ngang bằng so với giá thể từ vỏ cây khô, và hơn hẳn so với giá thể peat moss*. Điều đó tạo điều kiện cho không khí lưu thông tốt trong rễ lan Epiphytic**, giúp cây phát triển tốt.
Dớn trắng còn có thể ngậm nước gấp 20 lần trọng lượng của nó. Tạo môi trường ẩm cho rễ lan và chuyển độ ẩm lên các mạch cây khi cần thiết.
Dớn trắng có khả năng ngậm các chất dinh dưỡng mang ion dương như Canxi, Magie , Kali để cây sử dụng thay vì để chất dinh dưỡng thoát ra ngoài chậu. Tuy nhiên, điều đó đồng nghĩa dớn trắng cũng có khả năng giữ muối.
Dớn trắng có tính acid. Điều đó ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn gây hại rễ. Đặc tính này còn giúp phong lan có sức đề kháng với một số bệnh, thậm chí là môi trường tốt đễ “dưỡng” lan bệnh.

*Peat moss: vật liệu chất xơ chết được hình thành khi rêu và các vật liệu sống khác bị phân hủy trong các khu đầm lầy hay mỏ than bùn.

**Epiphytic; loại phong lan phổ biến nhất thường mọc bám vào cành hay thân cây. Ở Việt Nam thường được gọi là lan gió

Ứng dụng của dớn trắng trồng lan trồng lan trong thực tế

Thân thiện với môi trường, cùng nhiều đặc tính ưu việt nêu trên. Dớn trắng luôn được cho nhà vườn trồng lan ưu ái chọn lựa:

Cho Lan có xu hướng ngủ đông:

Một số giống lan như Catasetums, Habenarias, và Calanthes thích sự khô thoáng ở rễ trong suốt thời gian ngủ đông. Một số lá và ngọn cây có thể khô và chết đi. Nhưng khi những chiếc nụ dừng bừng tỉnh vào xuân, lan như hồi sinh một cách mạnh mẽ để sử dụng lượng dinh dưỡng mà cây tích tụ suốt nhiều tháng ngủ đông. Khi đó, lan thường yêu cầu nhiều nước và phân bón để đáp ứng khả năng sinh trưởng.

Cho Lan ưa ẩm

Một số giống Lan như Bulbophyllums, Masdevalias, Jewel Orchids, và Dendrochilums là ứng cử viên sáng sáng giá để trồng với giá thể dớn. Mẹo để trồng những giống lan này là chọn chậu có kích thước nhỏ, bổ sung thêm xốp đậu phộng hoặc viên đất nung dưới đấy chậu

Tìm hiểu thêm: Giá thể trồng hoa lan trộn sẵn cao cấp phù hợp cho nhiều loại lan

Cho giống Lan xứ lạnh nhưng được trồng ở xứ nóng

Với một số nhà sưu tầm, họ thường mong muốn trồng được những loại lan độc lạ. Vì thế, bộ sưu tập của họ thường đa dạng các loại lan đến từ nhiều nơi. Một mẹo giúp những cây lan sinh trưởng ở xứ ấm là giá thể dớn. Sử dụng Sphagnum moss và chậu đất nung là những kỹ thuật giúp điều hòa nhiệt độ cho rễ lan. Bạn thậm chí có thể đặt chậu lan trên vào thêm một chậu đất nung nữa cũng với một ít dớn để nhân đôi hiệu quả. Với phương pháp này, bạn chú ý chọn chậu có các lỗ thoáng để vẫn đảm bảo lượng không khí lưu thông trong rễ nhé!

Như một cách hồi sức cho Lan.

Những giống lan nhỏ có thể thường có bộ rễ nhạy cảm hơn và dễ tổn thương hơn khi gió lớn, va đập, hoặc thay chậu. Sphagnol, một thành phần có trong dớn có cho là có khả năng kháng khuẩn. Vì thế, dớn giúp rễ mau lành và bảo vệ chúng khỏi ký sinh trùng và bệnh tật. Khả năng giữ ẩm của dớn cũng tạo điều kiện để rễ ra lại nhanh hơn.

Mẹo: bạn có thể tham khảo phương pháp “Sphag in a bag technique” (kỹ thuật dưỡng lan trong túi) – chiếc “phao” cuối cùng cho lan có dấu hiệu sắp chết, không còn bất kỳ rễ khỏe mạnh nào nữa. Thực hiện như sau:

Chọn một túi nhựa dài, đục hai lỗ phía dưới túi để tạo lỗ thông khí
Đặt thêm một ít dớn trắng đã làm ướt vào đáy túi
Đặt cây vào, treo lên và để chúng ở nơi có bóng râm. Nếu may mắn, sau 6 tháng, phong lan có thể sẽ ra rễ trở lại

Phương pháp này cũng thường được ứng dụng với việc đóng gói, vận chuyển lan đi xa

Các lưu ý khi sử dụng dớn trắng trồng lan

Quấn dớn bọc quanh rễ:

Làm ướt dớn, sau đó nhẹ nhàng cuộn dớn xung quanh rễ thay vì cố nhồi nhét dớn vào chậu. Tuy nhiên bạn không cần thiết phải quấn từng sợi dớn vào rễ, sẽ khá mất thời gian.

Mẹo: chọn dớn có sợi nhánh càng dài, thao tác này càng dễ thực hiện.

Cố định giá thể dớn trong chậu

Đa số mọi người mắc phải sai lầm khi cố định giá thể dớn vào chậu một cách lõng lẻo. Họ tin rằng việc này sẽ giúp giá thể khô nhanh hơn. Tuy nhiên, sự thật thì giá thể dớn lõng lẽo lại giữ nước nhiều hơn so với được nén chặt. Hãy tưởng tượng giá thể dớn như miếng bọt biển, nước sẽ thoát nhanh hơn khi dùng lực ép miếng bọt. Mặt ngược lại, nếu nén dớn quá chặt, sẽ có ít không khí len lỏi vào chậu cây hơn.

Mẹo: nén dớn chặt hơn ở từng đất giữa nhưng không quá dày đặc xung quanh rễ. Mật độ dớn chỉ cần vừa đủ để cây có thể tự đứng vững trong giá thể.

Chọn chậu mới nhỏ hơn và sâu hơn:

Chậu nhỏ và sâu có bề mặt tiếp xúc không khí nhỏ, vì thế dớn sẽ lâu khô hơn. Bạn cũng có thể lót thêm xốp hoặc hạt đất nung để tăng khả năng thoát nước cho chậu.

Kiểm soát độ mặn của dớn

Dớn trắng có thể giữ mặn khi bạn bón phân cho cây. Có thể xử lý đơn giản bằng cách tưới nước tinh khiết hoặc nước mưa thay cho nước máy. Tuy nhiên, đa số người làm vườn thường trung hòa lượng muối dư thừa bằng cách tưới đẩm nước cho cây (đôi khi) hoặc sử dụng xen kẽ thêm chu kì tưới bằng phân bón được pha loãng hơn (xen kẽ lần tưới dinh dưỡng bình thường, lần tưới với phân bón được pha loãng)

Sử dụng các biện pháp bảo hộ khi thao tác

Dù dớn trắng được đánh giá là sạch tuy nhiên bạn vẫn có thể mắc phải bệnh nấm Sporotrichosis – một loại bệnh nhiễm nấm hiếm gặp. Để bảo vệ cho bản thân, nên đeo găng tay bảo hộ khi thao tác với dớn.

Dù dớn có nhiều đặc tính tốt thích hợp làm giá thể cho lan. Tuy nhiên không phải ai cũng thích trồng cây với dớn trắng. Nếu bạn thường tưới nước quá tay, cây của bạn dễ dàng bị úng rễ hơn trong giá thể dớn. Còn nếu bạn là một người hay quên tưới nước, dớn có thể hút nước ngược lại từ lan và khiến lan mau héo hơn. Bởi thế, bạn có thể linh hoạt trộn dớn cùng các loại giá thể khác để tận dụng ưu điểm của dớn và các giá thể khác.

Mẹo chọn mua dớn trắng trồng lan:

Có nhiều loại dớn khác nhau.Tuy nhiên, không nhất thiết phải mua loại mắc nhất để kỳ vọng lan sẽ phát triển tốt nhất. Việc phát triển của lan còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ dinh dưỡng, thời tiết,… Trừ khi bạn muốn mang lan đến đọ sắc tại các thi, còn không thì hãy cứ chọn loại dớn có sợi nhánh dài, dễ tìm, từ thương hiệu uy tín.

Dớn thường được nhập khẩu theo dạng block nặng 5kg. Một số nhà phân phối thường tách nhỏ kiện để bán cho những người dùng có nhu cầu không lớn. Bạn cần lưu ý chọn nhà phân phối dớn uy tín để tránh việc trộn các loại dớn chất lượng thấp hơn vào gói sản phẩm.

Bạn cũng cần lưu ý lựa chọn loại dớn đã được xử lý chát và xả nước trước khi sử dụng. Dớn trắng Chile là lựa chọn được khuyến nghị cho hầu hết các loại lan được trồng ở Việt Nam.