Cách trồng lan Dendro cho người mới trồng lan

Trong họ lan Orchidaceae, chi Dendrobium là một chi lớn. Chi này bao gồm 1600 loài phân bố rộng rãi khắp nơi trên thế giới. Cùng tìm hiểu cách trồng lan Dendro để được chiêm ngưỡng những bông hoa kiêu kì của chúng nhé!

Tìm hiểu sơ lược về chi Dendrobium

Trước khi học cách trồng lan Dendro, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu sơ lược về giống lan này. Dendrobium là giống phụ sinh, sống trên cây gỗ. Chi có tên tiếng việt là Hoàng Lan hay là Đăng lan thuộc họ Orchidaceae. Dendrobium là giống lan có rất nhiều loại, có trên 1.600 loài và đã được lai tạo thêm rất nhiều loại mới.

Chi Dendrobium mọc nhiều nhất ở vùng Đông Nam Á. Do quá đa dạng nên tập trung lại thành 2 dạng chính: dạng đứng (Dendrobium Phalaenopsis) và dạng thòng (Dendrobium Nobile).

Loại Dendrobium Phalaenopsis thường mọc ở xứ nóng, chịu ẩm và rất siêng hoa, nên ở TPHCM trồng rất nhiều loại này. Loại Dendrobium Nobile thì chịu khí hậu mát mẻ ở vùng đồi núi cao như Đà Lạt-Lâm Đồng vv…

Đặc điểm cây lan Dendrobium thân thẳng

Những cây mọc thẳng đứng này có nguồn gốc từ Đông Nam Á và Úc. Khi cây khỏe và trữ đủ dinh dưỡng chúng ra nhiều vòi hoa từ những nách lá. Trong một số trường hợp, những cây này ra hoa từ những vòi hoa trước đó. Cũng như từ những giả hành mới được phát triển để cung cấp một lượng hoa phong phú.

Về bản chất, cây ra hoa nhiều lần trong năm.  Trung bình, tuổi thọ của hoa từ 1-2 tháng. Có loài có thể kéo dài đến 3 tháng. Để tránh cây bị mất nhiếu sức, vào cuối thời gian ra hoa cần cắt bỏ những vòi hoa này. Trong khi lan ra  hoa, tốt nhất là giữ cho cây ra khỏi bất kỳ ánh sáng mặt trời trực tiếp để kéo dài tuổi thọ nở hoa. Khi hoa đã hết hạn, chúng nên được loại bỏ tại điểm xuất hiện từ cây. Dựa trên những đặc điểm, đặc tính của cây mà người trồng mày mò, tìm cách trồng lan Dendro sao cho hợp ý.

ÁNH SÁNG

Để đảm bảo sự phát triển tốt cùng với sự ra hoa dồi dào. Dendrobium Phalaenopsis đòi hỏi ánh sáng rực rỡ trong suốt cả năm. Những loài trong chi này ưa sáng. Ánh sáng hữu hiệu cho cây là 70 %. Và làm tốt nhất khi nhận được nguồn ánh sáng từ phía trên hơn là từ phía bên của cây. Điều này giúp giữ cho cây phát triển một cách thẳng đứng. Trong khi phát triển bên trong nhà của bạn (từ tháng 10 đến tháng 5), nên tiếp xúc với hướng nam hoặc tây. Trong một số trường hợp, phơi sáng phía đông không bị cản trở là đủ.

Dendrobium Phalaenopsis hoạt động tốt nhất khi được trồng ngoài trời trong suốt các tháng từ tháng 6 đến tháng 9. Được đặt trong một mái hiên đầy nắng và nằm gọn trong những bụi cây. Nơi mà chúng có thể nhận được một chút ánh nắng mặt trời, hoặc ánh nắng mặt trời buổi sáng trực tiếp là lý tưởng.

Dendrobium Phalaenopsis có thể được hưởng lợi từ cường độ ánh sáng cao hơn vào giai đoạn ngày ngắn đêm dài (vào mùa thu và mùa đông). Và ngược lại cho mùa xuân và mùa hè. Cố gắng cung cấp càng nhiều ánh sáng càng tốt cho cây của bạn trong suốt cả năm mà không gây cháy lá do nắng. 

Dendrobium có thể trồng được dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp. Cây vẫn phát triển tốt. Tuy nhiên để tráng tình trạng cây bị cháy lá cần để cay thích nghi từ từ. Các chậu lan treo khít nhau hơn một chút.

Một khi Dendrobium Phalaenopsis của bạn đang trong giai đoạn ra hoa, tốt nhất là che nó khỏi bất kỳ mặt trời trực tiếp nào để kéo dài tuổi thọ của hoa.

Khi thiếu sáng cây bị tình trạng gì?

Dối với dòng lan này, thà dư nắng còn hơn thiếu nắng. Khi lan Dendro bị thiếu nắng sẽ gây ra sự thoái hóa rõ rệt. Cây èo uột, khó ra hoa. Nếu có ra hoa, hoa cũng rất ít. 

Trái lại việc thừa sáng, cây sẽ xấu ở thời gian đầu. Lá sẽ bị vàng hay cháy xém, rụng lá. Nhưng cây sẽ chóng thích nghi và ra hoa nhiều và đẹp. 

Dù sao thì bất cứ gì cũng vừa đủ là tốt nhất

NHIỆT ĐỘ

Chi Dendronium gồm nhiều loài thích nghi với các điều kiện sinh thái khác nhau. Dựa vào nhiệt độ có thể chia tạm thời thành 3 nhóm chính: 

• Nhóm ưa lạnh
• Nhóm ưa nóng
• Nhóm trung gian

Nhóm lan dendro ưa lạnh

Nhóm Dendrobium ưa lạnh sinh trưởng và phát triển tốt ở nhiệt độ lý tưởng là 15 độ C. Gồm các giống được lấy từ các vùng núi , vùng cao nguyên Việt Nam và nước bạn với độ cao 1000m so với mực nước biển. Các loài lan thuộc nhóm này nếu được trồng ở nhiệt độ cao hơn hoặc bằng 25 độ C. Thì cây phát triển yếu hơn và khó ra hoa. Tuy nhiên cây vẫn sống. Nhóm này bao gồm các loài như:

• Lan Vảy cá (Dendrobium linlleyi)
• Lan Thủy tiên tím (Dendrobium amabile)
• Lan long nhãn kim điệp (Dendrobium fimbriatum)

Nhóm dendrobium ưa nóng

Nhóm này có nhiệt độ lý tưởng là 25 độ C. Nhóm dendrobium ưa nóng có nguồn gốc từ các rừng Châu Úc, Indonesia, Malaysia và các loài lan lai hiện nay như: Dendro nắng,… Những loài lan lai này có thể chịu được nhiệt độ cao hơn so với những cây thuần chủng.

Nhóm lan trung gian

Nhóm Dendro trung gian có thể sống ở vùng lạnh và vùng nóng. Nhiệt độ lý tưởng của các loài này là  20 độ C. Nhưng ở vùng lạnh thì lan sẽ ra hoa nhiều hơn. Ví dụ như:

• Dendrobium primulinum
• Dendrobium farmeri
• Dendrobium chrysotoxum

Độ ẩm

Dendrobium cũng giống như các chi lan khác. Chúng chỉ phát triển tốt trong điều kiện không khí ẩm và thoáng. Ẩm độ tương đối cần thiết là 40-70%. Cấu tạo giá thể quá ẩm, dễ gây úng là điều kiện bất lợi cho giống lan này. Bộ rễ của cây có thể bị thối hoàn toàn. Biểu hiện của việc này là sẽ thấy keiki mọc ra từ ngọn. Theo thông thường keiki sẽ mọc ra ở gốc cây. Chính vì thế, khi thấy hiện tượng này, cây đang báo động đỏ cho bạn rằng phần dưới của chúng đang có vấn đề nghiêm trọng.

Nước tưới

Nói đến cách trồng lan Dendro thì không thể bỏ qua được yếu tố này. Tùy thuộc ở mỗi vùng mà lượng nước tưới khác nhau. Ở thành phố Hồ chí minh, cây được trồng ở nhiệt độ cũng nhu lượng ánh sáng nhận được cao hơn. Chính vì vậy mà cần tưới nước cho cây nhiều hơn.

Tưới 2 lần / ngày từ tháng 5 đến cuối tháng 11. 

Tưới 3 lần/ngày từ tháng 12 đến cuối tháng 2.

Tưới 1 lần từ tháng 3 đến cuối tháng 4.

Sự tưới nước 1 lần/ ngày trong mùa nghỉ sẽ làm cho giả hành cây bị nhăn nheo. Nhưng điều may mắn sẽ xảy ra khi mùa mưa đến. Những chồi non sẽ bắt đầu mọc lên. Một mùa sinh trưởng mới sẽ bắt đầu một cách nhanh và mạnh mẽ.

Thời gian và yếu tố ảnh hưởng đến sự ra hoa của lan Dendrobium

Điều kiện sinh thái

Sự thay đổi điều kiện sinh thái trong mùa nắng và mùa mưa là nguyên nhân chính quyết định sự ra hoa của lan. Có một số loài sẽ ra hoa vào dịp tết. Vào mùa nghỉ của cây việc giữ cây khô hạn từ đầu tháng 3 đến cuối tháng 4. Việc làm này giúp cây trữ được lượng dinh dưỡng cần cho mùa ra hoa.

Hoa sẽ nở sau mùa mưa 3 tháng và có thể kéo dài đến tháng 12.

Thời gian chiếu sáng

Thời gian chiếu sáng trong ngày cũng là điều kiện quyết định cây ra hoa. Một số loài lan bị ảnh hưởng bởi quang kỳ thì mới cần có điều kiện này. Cây chỉ ra hoa khi thời gian chiếu sáng ít hơn 10 giờ trong ngày. ví dụ như: lan Kim Điệp , lann Giả hạc, Lan long tu. ..Ngoài ra, cũng có thể do thời tiết lạnh  vào tháng 12 làm cây ra hoa . Ví dụ như: Lan Thạch hộc chỉ cần vài giờ lạnh chúng sẽ ra hoa.

Nhu cầu phân bón

Luôn nhớ ràng Dendrobium thân đứng có nhu cầu dinh dưỡng cao. Vì thế cây cần rất nhiều phân bón. Bạn có thể bón cho lan nhiều loại phân bón khác nhau để đảm bảo cây được cung cấp đủ hàm lượng dinh dưỡng.

Còn các loại Dendrobium thân thòng ăn phân yếu hơn nên cần pha loãng phân bón. Sử dụng các loại phân hữu cơ dạng viên nhu trùn quế, phân dơi, phân dơi, phân tổng hợp,.. đặt trong lọ hay tứi đựng phân bón chuyên dụng đặt dài trên giá thể. Đặt cách xa 5 cm so với gốc cây.

Bạn có thể tham khảo qua bài viết: Cách bón phân cho lan

Giá thể trồng lan

Chậu phải thật thoáng và không úng nước, thoát nước nhanh. Một số loài Dendro có thể phát triển trên giá thể sơ dừa. Nếu giá thể là sơ dừa cần giảm bớt số lần tưới. Giá thể than củi và vỏ thông vẫn là tối ưu nhất. Vỏ thông có giá thành đắt hơn than củi nên than củi vẫn là giá thể chủ yếu nhất.

Dendrobium là một giống lan rất nhạy cảm khi cấu tạo giá thể không thích hợp. Khi đó bộ phận rễ và gốc có vấn đề nên những chồi non sẽ mọc trên ngọn. Khi thấy điều này xảy ra bạn cần phải thay chậu ngay. Bởi giá thể của bạn đang có vấn đề.Chúng có thể bị úng nước hay bị mục gây nấm phát triển. Bộ rễ cây bị úng nước hay thối toàn bộ. Lúc này, bản năng sinh tồn của cây sẽ tạo ra phản ứng  mọc cây con trên ngọn để duy trì nòi giống.

Giá thể trồng lan là một trong những yêu tố quan trọng trong cách trồng lan Dendro. Một giá thể phù hợp, một giá thể tốt sẽ giúp cây sinh trưởng phát triển bền vững.

Thay chậu

Khi cây bị hiện tượng chồi mọc trên ngọn cần thay chậu. Thì ngoài ra, theo chu kỳ nửa năm 1 lần cần phải thay chậu. Bởi vì khi này chậu cũng bị đóng rêu, hư hao, cây bị mất cân đối.

Ngâm chậu cây vào nước trong 15 phút để rễ và giá thể mềm dễ dàng trong việc tách rời. Tách nhẹ nhằng cây ra khỏi chậu. Sau đó tách thành 1 bụi có 3 giả hành. Cắt bỏ hết cá rễ già rễ chết.

Sau đó cố dịnh bụi vào 1 bên chậu. Nhớ xoay hướng có chồi sinh trưởng (tam giác màu xanh nhạt) vào bên trong chậu. Lấy dây cột cố định và cho giá thể vào. Nếu sử dụng than củi đập nát. Than củi có kích thước lớn đặt bên dưới sau đó đến kích thước nhỏ. Sau đó treo giỏ lan vào ví trí trồng như cũ.

Tham khảo thêm các sản phẩm tưới và chăm sóc lan hiệu quả:

• Tưới phun sương cho Lan bằng hệ thống tưới FLF – Rivulis
• Kết hợp tưới phun sương với bộ hẹn giờ tưới DIG giúp tiết kiệm thời gian và công sức
• Bón phân dê cho Lan hiệu quả sinh trưởng tốt
• Các loại sâu bệnh trên lan thường gặp
• Vỏ thông bón cho giàn lan luôn tươi tốt